Sommige Amerikaanse christenen zijn hevig verontwaardigd over koffieketen Starbucks, vanwege hun kerstbekertje. Volgens hen is het bekertje, dat helemaal rood is en geen enkele symbool van de traditionele kerstviering vertoont, een “antichristelijke” actie van de keten, die filialen over de gehele wereld heeft. De storm in dit bekertje koffie heeft zelfs steun gekregen van christenen van andere landen en de steun van bekende mensen, zoals zakenman en presentator Donald Trump, die de boycot van het merk verdedigde. Alsof kerstbomen, kaarsen, kerstballen en de kerstman écht christelijke symbolen zijn.
Als het probleem van deze mensen met Starbucks het feit is dat het bekertje, op kerst, geen christelijke symbolen heeft, dan is het wel heel ironisch dat zij zich helemaal niet druk maken om het logo van het bedrijf, dat een wezen representeert dat helemaal niet christelijk is. Het is een zeemeermin genaamd Melusine een “watergeest”. In de Afrikaanse cultuur komt ditzelfde figuur voor als een vertegenwoordiger van Yemoja/Yoruba (in Brazilië staat ze bekend als lemanjá), wanneer zij met twee staarten wordt afgebeeld.
Met het verloop van de tijd heeft het bedrijf het beeld aangepast om het aantrekkelijker te maken. In het begin was het een schandalige vertoning, het tonen van haar borsten en in een pornografische houding, met haar twee staarten gespreid; het was gekopieerd van een Duitse afbeelding van een boek van 1480. Met het verloop van de jaren verbeterde men het logo. Men gaf haar wat “liposucties”, een beetje “plastische chirurgie” hier en daar, men plaatste haar haren over haar borsten…een ware fantastische make-over die haar sympathieker en politiek correct maakte. Maar als u naar de zijkanten kijkt… dan zijn de staarten nog daar. En de kroon van “koningin van de zee” op haar hoofd. Maar uiteindelijk rest de vraag, waarom zou een koffiezaak een zeemeermin als symbool nemen?
Deze vraag is zo vaak gesteld dat de website van het bedrijf daar zelfs een antwoord op heeft. De inspiratie voor de naam en het logo van het bedrijf kwam van de eigenaren die “de traditie van koffie en de zee wilde eren”. De naam van de koffiezaak werd genomen van een personage van het boek Moby Dick, meneer Starbuck, de eerste stuurman van het schip de Pequod. Zodoende richtten zij een koffiezaak op met een mannelijke naam en kozen zij een zeemeermin uit als logo…klinkt dit logisch? Helemaal niet! Er is geen enkele zeemeermin in het boek te vinden.
Tijdens een interview zei de ontwerper die verantwoordelijk voor het logo was het volgende: “Het is een metafoor voor de verleiding van koffie, de zeemeerminnen die de matrozen verleidden naar de rotsen”. Vreemd metafoor, toch? In de mythes verleidden de zeemeerminnen de matrozen om hen te doen storten op de rotsen…zou dit een waarschuwing zijn dat hun klanten zich ver van koffie moesten houden voordat het hun zou doden? Zijn site probeert het nog te verzachten: Terry Heckler vond het perfecte metafoor voor “het lied van de zeemeermin” van de koffie die ons naar onze beker leidt. Het is niet logisch om koffie te willen verkopen en vervolgens deze vergelijking te gebruiken. Als het lied van de zeemeerminnen diende om de matrozen hun zelfbeheersing te doen verliezen, dan zou dat als metafoor voor een product bijna antimarketing zijn. Wat is dan eigenlijk de bedoeling van deze zeemeermin?
Men kan niet bevestigen of de ontwerpers van het logo wisten dat zij een wezen aan het aanbidden waren, maar in alle culturen werden, sinds vroegere tijden, wezens die half mens en half vis (of, in sommige gevallen, slang) gebruikt als symbolen voor een afgod. Zij hadden verschillende namen en afkomsten: onder de Kanaänieten en Filistijnen, Atargatis, Derketo en Dagon (dezelfde afgod die door God gebroken werd vóór de Ark van het Verbond toen die door de Filistijnen gestolen werd) in Babylonië, Oannes; in India, Matsyāṅganā,; in Griekenland Mixoparthenos; in Angola, Kianda; in Europa, Melusine en Lorelei; in Japan, Ningyo; in Afrika, Yemoja; in Brazilië, Lemanjá, onder andere namen in andere plaatsen.
De vrouwelijke afgoden van deze lijst werden ook “De koningin van de zee” genoemd of “moeder van het water”. Zij werden aanbeden als de goden van vruchtbaarheid. Tot nu toe werd de werkelijke bedoeling van deze geest bekleed en vermomd, zodat het beter zich kon samenvoegen met de katholieke beelden en de slaven hun aanbiddingsdiensten aan deze afgoden van hun meesters konden verbergen. Maar de vertegenwoordiging van hun staarten zijn heel duidelijk.
De legenden en het uiterlijk veranderen met de tijd, elk cultuur ontwikkelt zijn traditie, maar de geest erachter blijft dezelfde. Dezelfde geest van Atargatis, Melusine, Dagon en Lemanjá wordt aanbeden door middel van het beeld van de zeemeermin.
Het meest onsamenhangend deel van dit verhaal is dat niet één van die verontwaardigde christenen protesteerde (of zich ten minste verwonderde) tegen de aanwezigheid van een afgod die “doei, doei” tegen hun zei met haar staarten, vlak voor hun neus, in hun zo geliefde bekertje koffie. Juist het tegenovergestelde doen zij. Zij klagen over het feit dat er niet genoeg afgodische afbeeldingen op hun bekertje staan!
Helaas heeft “het lied van de zeemeermin”, de geest die de wereld verleidt, in onze tijd veel christenen verblind zodat zij niet eens meer kunnen inzien wat God als belangrijk beschouwt. Het is makkelijker om zich te hechten aan tradities en ze verwarren met het christendom, omdat dat geen enkel offer vereist, er is geen prijs die betaald dient te worden. Aan de andere kant brengt het niemand ook enig voordeel.
Voor degene die dat tafereel van buitenaf zag, zou die pseudo christelijke beweging tegen rode bekertjes als religieuze fanatisme beschouwd kunnen worden, iets dat geen logica of doel had en alleen maar tegen het ware christendom ingaat. Ik garandeer u dat Jezus Zijn tijd nooit zou verspillen om te vechten om “de goede oude man” te plaatsen naast lemanjá op het Starbucks bekertje.
Met dank aan: Vanessa Lampert
Tel. : +597 88 37 764
Elke zondag om 07.00uu , 09.00uu , 12.00uu & 18.00uu (ook om 15.00uu).
Adres : Neumanpad # 26
Paramaribo - Centrum
Geen opmerkingen:
Een reactie posten